ඔබ කිසිවිටකත් තවත් අයෙකුගෙන් ප්‍රශංසා පිළිගැනීම අවශ්‍ය යැයි සිතන්නට එපා. ඔබ මෙලොවට පැමිණ ඇත්තේ කාගෙන්වත් ප්‍රශංසා ලැබීමට නොවේ. ඔබ පැමිණ ඇත්තේ ලෝකයට යමක් ලබාදීමටයි. ලෝකයට යහපතක් කිරීමටයි. 

ඔබ ලස්සන වෙන්න ඕන ඔබටමයි. ඔබ අන් අය සැනසීම වෙනුවෙන් තවත් කෙනෙකු බවට පත්වන්න එපා. ඔබ ඔබම වන්න. ඔබ නෙළුමක් වගේ. නෙළුමක් ලෙස උපන් ඔබට කිසි දිනක වෙනත් මලක් බවට පත්විය නොහැකියි. ඔබ කතා කරන වචන, ඔබ සමාජය ගැන දරන ආකල්ප ගැන, ඔබේ හැඟීම් පිළිබඳ ඔබ සැලකිලිමත් වෙන්න ඕන. 

මගේ වචන, මගේ හැඟීම්, මගේ ආකල්ප පිළිබඳ සැලකිලිමත් විය යුතුයි. කිසිම වේලාවක තව කෙනෙකු විවේචනය කරන්න යන්න එපා. ඔබ වගේම තව අයටත් සුවිශේෂී ගුණයන් තිබෙනවා. එකිනෙකාට ඉතාම සුවිශේෂීයි. අපි කෙනෙකු ගැන කතා කරන විට අපි ඒ පුද්ගලයාගේ සුවිශේෂී ගුණ දැකීමට පුරුදු විය යුතුයි. ඒ දේ ඉස්මතු කරන්නයි අපි වෙහෙසිය යුත්තේ. අපේ අවට පරිසරය ගැන අපි ඒ ආකාරයෙන් හොඳ දැකීමට පුරුදු වුවහොත් අපි අනාගතයේදීත් ඉතාම සුබවාදී චරිත බවට පත්වෙනවා. 

අපි දකිනවා සමහර පුද්ගලයන්ගේ දරුවෝ ඉතාම ඍණාත්මකයි. සමාජ විද්‍යාඥයෝ, මනෝ විද්‍යාඥයෝ හොයාගෙන තිබෙනවා ඍණාත්මක මවුපියන්ගේ දරුවන්ට සෘණාත්මක දරුවෝ බිහිවෙනවා කියා. නිතරම ඒක කරන්න බැහැ, ඒක හරි යන්නෙ නැහැ, තවකෙනෙකුගේ වැරදිම දකින, තව කෙනෙකු පහතට හෙළනවා නම් ඒ මවුපියන්ගේ දරුවෝ අනාගතයේදී එම ආකෘතියේම පිහිටනවා කියා මනෝ විද්‍යාඥයෝ සොයාගෙන තිබෙනවා.

ඒ වගේම ඒ දරුවන් වැඩිහිටි වූ විට ඔබ පිළිබඳ දරන්නේද එවැනිම ඍණාත්මක අදහසක්. ඒ වගේම තමයි  ධනාත්මක මවුපියන්ට ධනාත්මක දරුවෝ තමයි බිහිවන්නේ. ඒ නිසා මේ පිළිබඳ ඉතාම සැලකිලිමත් විය යුතුයි. ඒ නිසා අපි උත්සහ කළ යුත්තේ අපි අපිම වීමටයි, තව කෙනෙක් නොවෙන්න, තව කෙනෙක්ගේ හොඳ දකින්න, තමන්ගේ හොඳ දකින්න, ලස්සනට ජීවත් වෙන්න, යහපත් ආකල්ප දරන්න, අතීතය අමතක කරන්න, අනාගතය දෙස හොඳින් බලන්න, වේදනාවන් අමතක කරන්න. මේ මොහොත තිබෙන්නේ ඔබ ඔබම වන්නයි.

ඔබ මතක තබාගත යුත්තේ ඔබ තබන සෑම පියවරකින්ම කිලෝමීටර් ගණනාවක දුරක් නිර්මාණය වන බවයි. ඔබ කවුරු වුණත්, ඔබ මොනවා කළත් ඔබට මේ ලෝකයේ තෝරා ගැනීම් දෙකක් ලැබෙනවා. එකක් තමයි කිසිම ආයාසයකින් තොරව නිදහසේ හුස්ම ගනිමින් ජීවත්වීම. අනෙක් දේ තමයි තමන්ගේ උත්සහයෙන්, තමන්ගේ කැපවීමෙන් විශේෂ කෙනෙක් බවට පත්වීම. 

මෙහිදී වඩා විශේෂ වන්නේ දෙවැනි කරුණයි. තමන්ගේ උත්සහයෙන් විශේෂිත කෙනෙක් වීම. මේ කාරණයේදී තමන්ගේ අරමුණුවලට අවධානය යොමු කරන්න. ඒ දේවල්වලට ඔබගේ මහන්සිය උපරිම අයුරින් යොදවන්න. තමන් කරන දේ පිළිබඳ දැඩිව විශ්වාස කරන්න. ඇත්තෙන්ම ප්‍රශ්න නැති ජීවිත නිසල දියක් වගේ. එය හරියට කුණාටු නැති සාගරයක් කිසිදා දක්ෂ නැවියෙක් බිහි කරන්නෙ නැහැ වාගේ. 
ඔබ ප්‍රශ්න නැති ජීවිතයක් ප්‍රාර්ථනා කරනවා නම් ඔබ දක්ෂ පුද්ගලයකු නොවේ. ඔබ සාර්ථක පුද්ගලයෙක් බවට පත්වෙන්නේ නැහැ. ප්‍රශ්න කියන්නේ ඔබේ ජීවිතය වෙනස් කරන, ඔබේ ජීවිතය ඉදිරියට ගෙනයන දෙයක්. 
කුඩා කාලයේ සමහර දරුවෝ අසීමිත විදිහට ප්‍රශ්නවලට මුහුණ දෙනවා. මවුපියන්ගේ ගැටලුවලට වගේම සමාජයේ විවිධ ගැටලුවලට, ආර්ථික ගැටලුවලට මුහුණදෙන දරුවෝ අනාගතයේදී හොඳ පෞරුෂයක් ගොඩනැගෙන දරුවෝ ලෙසට අපි දකිනවා. 

කුඩා කාලයේ කර්කශ වුණාට අනාගතයේදී ඕනෑම දෙයකට මුහුණදිය හැකි කෙනෙකු බවට පත්වෙනවා. ඒ දරුවෝ දුක කියන දේ හොඳින් හඳුනනවා. ඇතැම් මානසික සායනවලට පැමිණෙන දරුවො ඉන්නවා. ඒ දරුවො හොඳ සැප පහසුවට හැදුණ දරුවෝ. මේ දරුවොන්ට එන ප්‍රශ්න ටික අඩුයි. ඒ දරුවන්ට ඒ නිසා තමන්ගේ ජීවිතයේ ගැටලුවක් පැමිණිවිට එය විසඳාගත නොහැකියි. ඒ දරුවාගේ පෞරුෂය වෙනුවට දෙමාපිය පෞරුෂය ඉස්මතු වන නිසා දරුවාට ඒ ගැටලුවලට මුහුණ දීමට පුරුද්දක් නැතිව යනවා. ඒ හේතුවෙන් අනාගතයේදී එම දරුවා ගැටලු රාශියකට මුහුණදිය යුතු වෙනවා.  
ඒ නිසා ඕනෑම කෙනෙකුට ගැටලු ඇතිවීම පොදු දෙයක්. එයට මුහුණදෙන ආකාරයට එය එකිනෙකට වෙනස් වෙනවා. ඒ නිසා කිසිම විටක ඔබට දරාගත නොහැකි ගැටලුවක් පැමිණියහොත් එයට දොස් නගන්න එපා. ඒ සෑම දරාගත නොහැකි ගැටලුවකින්ම අවසානයේ ඔබව තවත් පියවරකින් ඉදිරියට ගෙනයනවා. ඔබේ අවබෝධය ප්‍රබල කරනවා. ගැටලුවකට මුහුණ දුන්විට අනාගතයේ එවැනි ගැටලුවක් නොවෙන්න අප වග බලා ගන්නවා. 

අපේ අධ්‍යාත්මය පුළුල්. අපේ ජීවිතයේ මුණගැසෙන සෑම අයෙක්ම අපේ ජීවිතයේ තවත් එක් ගුරුවරයෙක් යැයි අප සිතිය යුතුයි. ඒ නිසා අපි පුද්ගලයන්ට බණිනවා නම්, අපිට එන ගැටලුවලට බණිනවානම් අපිට ඒ දේවලට මුහුණ දෙන්න බැහැ. ඒ දේවලින් සිදුවන්නේ අපේ අවබෝධය පුළුල් කරන එකයි. එය අපේ ජීවිතය තව පියවරකින් ඔසවා තැබීමක්. ඒ නිසා කිසිම විටක ජීවිතය සෘණාත්මක ලෙසින් දකින්න එපා.

(කරුණු දැක්වීම -  තාරු පරණවිතාන  සායනික මනෝ චිකිත්සක/ කථිකාචාර්ය The helping hand මානසික සෞඛ්‍ය රෝහලේ අධ්‍යක්ෂ)

සටහන  - සරසි නෙත්මිණි