පළාත් පාලන ඡන්දය බලය පෙන්වන තැනක් නොවේ

පළාත් පාලන මැතිවරණය බලය රඳවා ගැනීමට, බලය පෙන්වීමට අවස්ථාවක් කර ගැනීමට ශ්‍රී.ල.නි.ප.ය, යූ.එන්.පී. ය හා පොදුජන පෙරමුණ (පොහොට්ටුව) කටයුතු කරමින් සිටිති. විවිධ ඩීල් දමති. සාකච්ඡා කරති. එක්වෙන්න හදති. මේ සියල්ල කරනුයේ තම තමන්ගේ දේශපාලන හයිය පෙන්වීමටය. නමුත් පළාත් පාලන ආයතන යනු දේශපාලන හයිය පෙන්වන්නට තිබෙන තැනක් නොවේය. එය හුදෙක් ජනතාවගේ අභිවෘද්ධිය උදෙසා ඇති කළ ආයතනයකි. මේ හයිය පෙන්වීමෙන් තැළෙන්නේ අපිමය. 
ඉස්සර ගම්වල තිබුණේ ගම් සභා ක්‍රමයකි. ගම් සභාව හරහා ගම දියුණු කරන්නට, පොදු ප්‍රශ්න හඳුනා ගැනීමට 'මැම්බර්' කෙනෙකු ගම් සභාවට පත්කර ගත්තේය. ඔහු වැඩ කළේ ස්වෙච්ඡාවෙනි. ඔවුහු ගම දියුණු  කරන්නට එකට එක්වී කටයුතු කළහ. 

එම ගම් සභාවේ පරිනාමණයෙන් මෙම ප්‍රාදේශීය සභා, පළාත් පාලන ආයතන බිහි වී ඇත. එයින් සිදු කරන්නේද යටගිය දවස ගම් සභාවලින් කළ කාර්යයන්හි වැඩිදියුණු අවස්ථාවයි. පළාත් පාලන ආයතනයක් අපේ ජන ජීවිතයට බෙහෙවින් සමීපය. පළාත් පාලන නියෝජිතයන් පවසන්නේ උපතේ සිට මරණය දක්වාම ජනතාවගේ ජීවිතයට පළාත් පාලන ආයතන බද්ධව ඇති බවය. එය සැබෑවකි. කනත්ත, ආදාහනාගාරය පවා අයිති වෙන්නේ පළාත් පාලන ආයතනයටය. දැන් ඡන්දය නොපවත්වා වසර දෙකක් ඉක්මවා ගොස් ඇත. තමන්ගේ බලය රැකගැනීම උදෙසා පළාත් පාලන ඡන්දය වසර දෙකක් මුළුල්ලේ නොපැවැත්වීමෙන් ජනතාව අධික ලෙස පීඩාවට පත්ව ඇති බව නොරහසකි.
අද වනවිට පළාත් පාලන ආයතන විසුරුවාහැර ඇති අතර පාලනය වන්නේ කොමසාරිස්වරයෙකු යටතේය. ඒ සභාවේ ලේකම්ට පළාත් පාලන කොමසාරිස්වරයා විසින් ගැසට් පත්‍රයක් මගින් විශේෂ කොමසාරිස්වරයෙකු ලෙස බලය පැවරීමෙනි. මේ පත්කිරීම් හරහා අද වනවිට දැඩි අකාර්යක්‍ෂම තත්ත්වයට පළාත් පාලන ආයතන පත්වී ඇත. 

කොමසාරිස් යනු රජයේ පරිපාලන නිලධාරියෙකි. පරිපාලන නිලධාරීන් බොහෝ දුරට ඇඟ බේරාගෙන කටයුතු කරන පිරිසක් බවද කිවයුත්තේ කනගාටුවෙනි. අප අමාත්‍යාංශවල සිටින පරිපාලන නිලධරීන්, ලේකම්වරුන්ද එසේමය. බෑ කියාගත් ගමන්ය. දෙයක් කියූ විට කතා කරන්නේ නොකෙරෙන පැත්තටමය. ඒ රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණය සකස් වී ඇති අවිඥානික ආකාරයයි. එබැවින් පළාත් පාලන මන්ත්‍රීවරුන්ට, සභාපතිට තරම් වැඩ කිරීමේ උනන්දුවක් මෙම පරිපාලන නිලධාරීන්ට නැත.
මාර්ග ප්‍රතිසංස්කරණය  කසළ කළමනාකරණය, වීථි ලාම්පු ඇතුළු පළාත් පාලන ආයතන මගින් ඉටුවිය යුතු කරුණු කාරණා රාශියක් ඉටු නොවෙමින් පවතී. විශේෂයෙන්ම ගමේ පාර හදාගන්නට දැන් හැකියාවක් නැත. සභාවක මන්ත්‍රීවරු තමන්ගේ ගමේ පාරවල් කොහොමින් හරි හදා ගනිති. උදාහරණයක් ලෙස ගමේ පාරක් හදන්නට ඇත්නම් ඒ අදාළ ගමේ මන්ත්‍රීවරයා සභාවට ගොස් කෙසේ හෝ එම පාර සාදාගන්නට අවශ්‍ය ප්‍රතිපාදන සම්මත කර ගනියි. නැත්නම් ඔහුට ගමේ මිනිසුන්ට මුහුණදෙන්නට නොහැකිය. 
ගමේ වැඩවලට එන පීඩනය දැනෙන්නේ ගමේ මන්ත්‍රීටය. නැතහොත් පරිපාලන නිලධාරියාට නොවේ. සමහරු එම පීඩනය නිසාම වැඩ කරති. ප්‍රතිපාදන මදිනම් පළාත් පාලන මන්ත්‍රී, සභාපති හෝ නගරාධිපතිට මධ්‍යම රජයේ ඇමතිවරුන්ට බලපෑම් කළ හැකිය. විශේෂයෙන්ම පළාතේ මන්ත්‍රීවරුන් හා ඇමතිවරුන්ට බලපෑම් කළ හැක. මන්ද ඇමතිවරුන්ගේ ආසනවල බිම් මටම්මේ සංවිධායකයන් වන්නේ පළාත් පාලන නියෝජිතයන්ය. එම නිසා ප්‍රතිපාදන වෙන් කරවාගෙන හෝ අවශ්‍ය වැඩ කටයුතු කරගැනීමට පළාත් පාලන නියෝජිතයන්ට පුළුවන.

දැන් හරියට කුණු ටික ඇදෙන්නේ නැත. පසුගිය කාලයේ ඩෙංගු ඩෙංගු යැයි කියමින් හැමෝම කෑමොර දුන්නා මතකය. ඩෙංගු කියා සෞඛ්‍ය ඇමතිට බැණ අඩගසා වැඩක් නැත. කළ යුත්තේ කසළ කළමනාකරණය සඳහා පළාත් පාලන ආයතන බලාත්මක කිරීමය. කුණු කානු ශුද්ධ වන්නේ නැත. කුණු ටික හරියට ඇදෙන්නේ නැත. එක් පළාත් පාලන ආයතනයක කම්කරුවෙකු පැවසුවේ කොමසාරිස්වරයාගේ ක්‍රියා කලාපය නිසා සිය ට්‍රැක්ටරයට තෙල් ගසා ගැනීම අපහසු වී ඇති බවයි. 
පරිපාලන නිලධාරීන්ට දේශපාලඥයන් තරම් ජනතා සේවයට උනන්දුවක් නැත. ඔවුන්ට කුණු ඇද්දත් එකයි නැතත් එකය. නමුත් ගමේ දේශපාලඥයාට එහෙම නැත. කුණුටික ඇද ගන්නට බැරි වුණොත් ගමෙන් එන්නේ කුණු බැණුම්ය. යථාර්ථය ඒකය. &වීදි ලාම්පු දාගන්න විදිහක් නෑ*. &කුණුටික ඇදගන්න බෑ*. &ගෙදර ප්ලෑන් එක පාස් කරගන්න බෑ*, &කුණු හින්දා ඩෙංගු හැමතැනම*. මේ ජනතාවගෙන් එන චෝදනාය. ආණ්ඩුව කළ යුත්තේ ඉක්මනින්ම පළාත් පාලන ආයතන සඳහා වන ඡන්දය තැබීමය. 
ආණ්ඩුව බලය බෙදීම ගැන, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව ගැන කතා කරමින් සෝබන වැඩ කරනවාට වඩා කළ යුත්තේ ඉක්මනින් පළාත් පාලන ඡන්දය පවත්වා පළාත් පාලන ආයතන බලාත්මක කිරීමය. &ප්‍රාථමික මට්ටමින් බලය බෙදාහැර ඇති පළාත් පාලන ටික හරියට බලාගන්න බැරිව ෆෙඩරල් ගැන ලොකු ටෝක් දෙනවා* යැයි ආණ්ඩුවට සමච්චල් කරන්නටද බැරි නැත. 

තමන්ගේ ගෙදර ප්ලෑන් එක පාස් කරන්නේද පළාත් පාලන ආයතන මගිනි. පළාත් පාලන ආයතනය ඇති කළේ කාගේවත් දේශපාලන හයිය බලන්නට නොවේය. ජනතාවට උදව් කරන්නටය. සහභාගිත්ව සංවර්ධනය ඇති කරන්නටය. ජනතාවට දැනෙන පොඩි වැඩ ටික හරියට කරන්නටය. එදා ගමේ %මැම්බර්^ මන්ත්‍රී කළේ ප්‍රේමදාසය. ප්‍රේමදාසට මේ පළාත් පාලන ආයතන ගැන හොඳ අවබෝධයක් තිබුණේය. මහින්දත් පළාත් පාලන ආයතනවලට හොඳට සැලකුවේය. පළාත් පාලන ආයතන දියුණු කළේය. කවුරු මොනා කීවත් හොඳ දේට අපි හොඳයි කිව යුතුමය. ගමේ පාරවල් ටික හැදෙන්න ඕනෑය. ගම දියුණු කළොත්, රටත් දියුණු වන්නට පුළුවන්ය.  එය මහා පිටුබලයකි.

වෙලාවට මැතිවරණ පැවැත්වීම යහපාලන අංගයකි. ඒ නිසා ජනතාව වෙනුවෙන් පෙනී සිටින, ජනතාවගේ උපතේ සිට මරණය දක්වා බද්ධව ඇති පළාත් පාලන ආයතන මැතිවරණය පවත්වා යළි සක්‍රීය කළ යුතුය.
නමුත් තවත් දෙයක් අවසානයේ කියන්නට ඇත. මේ පළාත් පාලන මැතිවරණය පසුගිය අවුරුදු 2 ගැන ආණ්ඩුවට දෙන ප්‍රගති වාර්තාවක් වගේය. එහෙමත් නැතිනම් කුඩා ජනමත විචාරණයක් බවට පත්වීමේ ඉඩක්ද ඇත. මේවා කෙසේ වෙතත්  ජනතාවට සමීප මෙවැනි ආයතන තවත් බලාත්මක කර, අවශ්‍ය ප්‍රතිපාදන දී කාර්යක්‍ෂම ජනතා සේවයක් ලබාදීමට ඕනෑම ආණ්ඩුවක් කටයුතු කිරීම ගුණදායකය.