විදුලි බලයේ ප්‍රතිසංස්කරණ ගැන IMF මන්ත්‍රීවරු සාකච්ඡාවක
ශ්‍රී ලංකාවේ ක්‍රියාත්මක විදුලිබල අංශයේ ප්‍රතිසංස්කරණ මූල්ය ස්ථාවරත්වය, තිරසාරභාවය සහ පාරිභෝගික ආරක්ෂාව සමඟ පෙළගැස්වීමේ හදිසි අවශ්‍යතාවය ඉස්මතු කරමින්, ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින් සහ විශේෂඥයින් විනිවිද බවින් යුක්ත විදුලි ක්ෂේත්‍රයක් සඳහා පිරිවැය ආපසු ලබාගැනීම සහ පිරිවැය ගාස්තු සමබර කිරීම ප්‍රතිපත්තිමය ලෙස අත්‍යවශ්‍ය වන කාරනා බව පෙන්වා දුන්හ.
ජාත්‍යන්තර මූල්ය අරමුදලේ (IMF) විස්තීර්ණ අරමුදල් පහසුකම (EEF) වැඩසටහනට සමගාමීව විදුලි ගාස්තු ක්‍රමය සමාලෝචනය කිරීම සඳහා ජාත්‍යන්තර මූල්ය අරමුදලේ කාර්ය මණ්ඩලය සමඟ පැවති සාකච්ඡාවකදී මෙම අදහස් පළවිය. 2025 නොවැම්බර් මස අවසානය වන විට සම්පූර්ණ කළ යුතු පූර්ව ක්‍රියාමාර්ගයක් ලෙස නිර්දේශ කරන ලද පරිදි, ඩෙල්ෆින් බ්‍රැඩි (ජ්‍යෙෂ්ඨ ආර්ථික විද්‍යාඥ, FAD) මහත්මියගේ නායකත්වයෙන් යුත් කමිටුව, රාජ්‍ය මූල්ය කමිටුව, රාජ්‍ය අංශයේ ව්‍යාපාර කමිටුව, යටිතල පහසුකම් සහ උපායමාර්ගික සංවර්ධනය පිළිබඳ ආංශික අධීක්ෂණ කමිටුව, අනෙකුත් ගරු පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන්, අදාළ අමාත්‍යාංශවල නිලධාරීන් සහ අනෙකුත් පාර්ශ්වකරුවන් සමඟ මෙම ඒකාබද්ධ රැස්වීම පවත්වන ලදී.
මෙම තාක්ෂණික සාකච්ඡාව 2025 සැප්තැම්බර් මස 12 වන දින පාර්ලිමේන්තු පරිශ්‍රයේදී ගරු විපක්ෂ නායක සජිත් ප්‍රේමදාස, රාජයේ මුදල් පිළිබඳ කාරක සභාවේ සභාපති (ආචාර්ය) හර්ෂ ද සිල්වා, රාජයේ ගිණුම් පිළිබඳ කාරක සභාවේ (කෝපා) ගරු සභාපති කබීර් හෂීම්, ගරු පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන් වන (නීතිඥ) රවුෆ් හකීම්, රවී කරුණානායක, හර්ෂණ රාජකරුණා, (ආචාර්ය) කෞෂල්‍ය ආරියරත්න, නිමල් පලිහේන, (නීතිඥ) චිත්‍රාල් ප්‍රනාන්දු, (නීතිඥ) අජිත් පී පෙරේරා, දිළිණ සමරකෝන් ,දිලිත් ජයවීර, චන්දිම හෙට්ටිආරච්චි යන මහත්ම මහත්මීන් මෙන්ම බලශක්ති අමාත්‍යාංශය, මුදල් අමාත්‍යාංශය, ශ්‍රී ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය (CEB), ශ්‍රී ලංකා මහජන උපයෝගිතා කොමිෂන් සභාව (PUCSL) සහ අනෙකුත් අදාළ පාර්ශවකරුවන් නියෝජනය කරමින් නිලධාරීන් ද සහභාගී වූහ.
පිරිවැය අයකර ගැනීම මඟින් සමස්ත ක්ෂේත්‍රයක්ම එහි සම්පූර්ණ වියදම් ආවරණය කරන බවත්, එමඟින් අකාර්යක්ෂමතා වළක්වා ක්ෂේත්‍රය නවීකරණය කිරීමට අවශ්‍ය ආයෝජන සහ ණය ආකර්ෂණය කර ගත හැකි බවට මෙම සාකච්ඡාවේදී අදහස් පළවිය. මේ අතර, පිරිවැය ගාස්තු සමබර කිරීම මගින් පාරිභෝගිකයින්ට ඔවුන්ගේ ඉල්ලුම සපුරාලීමේ සැබෑ පිරිවැය මත පදනම්ව ගෙවීම සහතික කිරීම සහ අසාධාරණව සිදුකරන ආධාර ගෙවීම් අඩු වන බවද මෙහිදී ප්‍රකාශ විය. තවද පිරිවැය අයකර නොගතහොත් අකාර්යක්ෂමතා වැඩි වන අතර නව ආයෝජන ආකර්ෂණය කර ගැනීමට ක්‍රමයක් නොමැති බව සාකච්ඡාවේදී වැඩිදුරටත් අවධාරණය කෙරිණි.
2030 වන විට 70% පුනර්ජණනීය බලශක්ති ඉලක්කය සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා ශ්‍රී ලංකාව නිවැරදි යටිතල පහසුකම්, මූල්‍යකරණය සහ දිරිගැන්වීමේ ව්‍යුහයන් ස්ථාපිත කළ යුතු බව විශේෂඥයින් අවධාරණය කළහ. සූර්ය ශක්තිය, ජල විදුලිය සහ සුළං බලයෙන් විදුලිය ජනනය කිරීම පුළුල් කිරීම, ගබඩා කිරීම සහ හරිත හයිඩ්‍රජන් වැනි නැගී එන තාක්ෂණයන්හි ආයෝජන අත්‍යවශ්‍ය පිළිබඳවද මෙහිදී සාකච්ඡා කෙරිණි. තාප විදුලි බලය අඛණ්ඩ කාර්යභාරයක් ඉටු කරන අතර, එය අතිශයින් මිල අධික සහ ස්ථිරතාවයක් නොමැති දෙයක් ලෙස මෙහිදී කරුණු අනාවරණය විය. කෙසේ වෙතත්, පුනර්ජණනීය බලශක්තිය ඉතා තරඟකාරී වන නමුත් කල්තියා ආයෝජනය කිරීමේ අවශ්‍යතාවය ද මෙහිදී අවධාරණය කෙරිණි.
තවද අස්ථාවර නිෂ්පාදන පිරිවැය මූල්ය ස්ථාවරත්වයට සහ පාරිභෝගිකයින්ට අවදානම් ඇති කරන බවට අනතුරු අඟවන ලදී. නිවාස හා ව්‍යාපාර මත හදිසි පිරිවැය වැඩිවීම වැළැක්වීම සඳහා නිවැරදි පුරෝකථනය කිරීමේ සහ ප්‍රවේශමෙන් සැලසුම් කිරීමේ අවශ්‍යතාවය ඔවුහු අවධාරණය කළහ. තීරුබදු ක්‍රමය පිරිවැය අයකර ගැනීම පමණක් නොව පුරෝකථනය කිරීමේ හැකියාව ද ලබා දිය යුතු අතර පිරිවැය-ඵලදායී සහ පරිසර හිතකාමී නිෂ්පාදනයක් සඳහා ආයෝජනය කිරීමට හැකි විය යුතු බවට ද මෙම සාකච්ඡා අදහස් පලවිය.
මේ අතර, අවධානමට ලක්විය හැකි නිවාස ආරක්ෂා කිරීමේ වැදගත්කම, ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම හේතුවෙන් බලපෑමට ලක් වන සේවකයින් ආරක්ෂා කිරීම සහ ඵලදායී ආදායම් අවසානයේ පාරිභෝගිකයින්ට සාධාරණ ලෙස ප්‍රතිඵල ලැබෙන බවට වග බලා ගැනීමේ වැදගත්කම ගරු පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන් මෙහිදී සිහිපත්කර සිටියහ.
බලශක්ති මිලදී ගැනීමේ ගිවිසුම් (PPA) වල හිඩැස්, අසම්පූර්ණ පිරිවැය බිඳවැටීම් සහ දුර්වල තොරතුරු පද්ධති සමඟ දත්ත අඛණ්ඩතාව සහ විනිවිදභාවය පිළිබඳව ද මෙහිදී අදහස් පල විය. ශක්තිමත් පාලනයක් සහ ස්වාධීන නියාමනයකින් තොරව නවීන හා කාර්යක්ෂම තීරුබදු ක්‍රමයක් සාර්ථකව හඳුන්වා දිය නොහැකි බව සාකච්ඡාවේදී අවධාරණය කෙරිණි.
තීරුබදු ප්‍රතිසංස්කරණය හුදෙක් තාක්ෂණික අභ්‍යාසයක් ලෙසම සැලකිය නොහැකි බවත්, මූල්‍යමය වශයෙන් ස්ථාවර විදුලිබල අංශයක් ස්ථාපිත කිරීම, 2030 වන විට 70% පුනර්ජනනීය බලශක්තියට තිරසාර සංක්‍රාන්තියක් සහතික කිරීම, අවදානමට ලක්විය හැකි ප්‍රජාවන් ආරක්ෂා කිරීම සහ කර්මාන්තය පුරා විනිවිදභාවය සහ වගවීම ශක්තිමත් කිරීම යන ප්‍රතිපත්තිමය අරමුණු මත පදනම් විය යුතු බවත් මෙහිදී අවධාරණය කෙරිණි.
ඔබේ අදහස් එවන්න.
ඔබේ අදහස් සිංහලෙන්, ඉංග්රීසියෙන් හෝ සිංහල ශබ්ද ඉංග්රීසි අකුරෙන් ලියා එවන්න.
