කොටස් වෙළෙඳ පොළක් ගැන සඳහන් කරන විට බොහෝ විට සඳහන් වන්නේ එහි ඇතිවන ඉහළ පහළ යෑම් ගැනය. සමස්තයක් වශයෙන් කොටස් වෙළෙඳ පොළක ඉහළ හෝ පහළ යෑම නිර්ණය කිරීමට යොදාගනු ලබන්නේ මිල දර්ශකයි. කොටස් වෙළෙඳ පොළක් ඉහළ ගොස් ඇතැයි පැවසූ විට ඉන් හැඟෙන්නේ කොටස් වෙළෙඳ පොළේ මිල දර්ශක ඉහළ ගොස් ඇති බවය. එමෙන්ම, කොටස් වෙළෙඳ පොළක් පහළ වැටී ඇතැයි සඳහන් වනවිට ඉන් පෙනෙන්නේ කොටස් වෙළෙඳ පොළේ මිල දර්ශකය පහළ ගොස් ඇති බවය.
සමස්ත කොටස් මිල දර්ශකය සහ S&P ශ්රී ලංකා 20 මිල දර්ශකය
කොටස් වෙළෙඳ පොළේ ආයෝජනය කරන ආයෝජකයන් මෙම මිල දර්ශක පිළිබඳව විමසිල්ලෙන් සිටී. කොළඹ කොටස් වෙළෙඳ පොළේදී නම්, භාවිත වන ප්රධාන මිල දර්ශක දෙකක් පවතී. එනම්, සමස්ත කොටස් මිල දර්ශකය සහ S&P ශ්රී ලංකා 20 මිල දර්ශකයයි. ශ්රී ලංකාවේ මෙම මිල දර්ශක දෙක භාවිත වුවත්, එක් එක් රටවලට ආවේණික වූ මිල දර්ශක තිබේ. කොටස් වෙළෙඳ පොළක ආයෝජනය කරන ආයෝජකයෙකු දිනයක් අවසානයේදී බලන්නේ මෙම මිල දර්ශක ඉහළ ගොස් ඇතිද, එසේත් නැතිනම් පහළ ගොස් ඇතිද යන්නය.
කොටස් වෙළෙඳ පොළේ හැසිරීම සාමාන්යයක් ලෙස පෙන්වන සමස්ත මිල දර්ශකය
කොළඹ කොටස් වෙළෙඳ පොළේ සමස්ත සමාගම් සියල්ලෙහිම මිල ගණන්වල හැසිරීම බැලීමට යොදාගනු ලබන්නේ සමස්ත මිල දර්ශකයයි. සරලව පැවසුවහොත් සමස්ත මිල දර්ශකයෙන් පෙන්වනු ලබන්නේ සාමාන්යයක් වශයෙන් කොටස් වෙළෙඳ පොළේ ඇති සමාගම් සියල්ලෙහිම මිල ගණන්වල ඉහළ හෝ පහළ යෑමය. සාමාන්ය ව්යවහාරයේදී %කොටස් වෙළෙඳ පොළ ඉහළ නැගිලා^ යන අර්ථයෙන් පෙන්වනු ලබන්නේ කොටස් වෙළෙඳ පොළේ සමස්ත මිල දර්ශකය ඉහළ ගොස් ඇති බවය. ශ්රී ලංකාවේ දැනට ඇති සමාගම් සියල්ලෙහිම ඇති සාමාන්ය කොටස් මෙම මිල දර්ශකය ගණනය කිරීමට යොදාගනු ලබයි. ඒ අනුව, යම් දිනයක සමස්ත මිල දර්ශකය ඉහළ ගොස් ඇත්නම් ඉන් හැඟෙන්නේ සමස්තයක් වශයෙන් කොටස් වෙළෙඳ පොළේ ඉහළ නැගීමක් ඇති බවය. නමුත්, මින් කොටස් වෙළෙඳ පොළේ ඇති සමාගම් සියල්ලෙහිම මිල ගණන් ඉහළ ගොස් ඇතැයි අනුමාන කළ නොහැකිය. මින් පෙන්නුම් කරනු ලබන්නේ සාමාන්යයකි. දිනයක් තුළ සමස්ත මිල දර්ශකය ඉහළ ගොස් තිබුණත් සමහර සමාගම්වල මිල ගණන් ඉහළ ගොස්, තවත් සමහර සමාගම්වල මිල ගණන් පහළ ගොස් තිබිය හැකිය. නමුත්, සමාගම් සියල්ලම සැලකිල්ලට ගෙන බැලීමේදී පෙන්නුම් කරනු ලබන්නේ ඉහළ යාමකි. උදාහරණයක් වශයෙන් දිනයක් තුළ සමස්ත මිල දර්ශකය ඉහළ ගොස් තිබුණහොත්, සමාගම් 100ක මිල ගණන් ඉහළ යෑමක්ද, තවත් සමාගම් 50ක මිල ගණන් පහළ වැටීමක්ද, තවත් සමහර සමාගම්වල මිල ගණන්වල නොවෙනස්ව තිබීමක්ද තිබිය හැකිය. එනමුදු, මිල ඉහළ ගොස් ඇති සමාගම් 100 යේ ඉහළ යෑම අනුව මුළු සමස්ත මිල දර්ශකයම ඉහළ ගොස් තිබිය හැකිය. මෙහිදී, ආයෝජකයා වටහාගත යුත්තේ කොටස් වෙළෙඳ පොළේ සමස්ත මිල දර්ශකය ඉහළ ගොස් තිබූ පමණින් තමන් මිලදී ගෙන ඇති සමාගම්වල කොටස් මිල ගණන් ඉහළ ගොස් නොතිබිය හැකි බවය. එමෙන්ම, කොටස් වෙළෙඳ පොළ සමස්ත මිල දර්ශකය පහළ වැටී තිබුණහොත් තමන් මිලදී ගෙන ඇති සමාගම්වල කොටස් මිල ගණන් සමහර අවස්ථාවලදී ඉහළ ගොස් තිබිය හැකිය. මෙම කාරණය තවත් සරලව පැවසුවහොත් සමස්ත මිල දර්ශකයෙන් පෙන්නුම් කරනු ලබන්නේ කොටස් වෙළෙඳ පොළේ හැසිරීම සාමාන්යයක් ලෙසය. මෙහිදී, ආයෝජකයා සමස්ත මිල දර්ශකය භාවිත කරනු ලබන්නේ කොටස් වෙළෙඳ පොළේ හැසිරීම පිළිබඳව අවබෝධයක් ලබාගැනීමටය. එය ගමන් කරනා දිශාව පිළිබඳව අවබෝධයක් ලබාගැනීමටය. එසේ නොමැතිව, තමන් සතුව අති කොටස්වල මිල ගණන් ඉහළ හෝ පහළ යෑම බලා ගැනීමට නොවේ. කලින් සඳහන් කළ ආකාරයට කොටස් වෙළෙඳ පොළේ සමස්ත මිල දර්ශකය පහළ වැටී තිබුණත්, ආයෝජකයා මිලදී ගෙන ඇති සමාගම්වල කොටස් මිල ගණන් ඉහළ ගොස් තිබිය හැකිය.
කාර්ය සාධනයෙන් ඉහළ සමාගම් 20ක හැසිරීම පෙන්වන S&P ශ්රී ලංකා 20 මිල දර්ශකය
කොටස් වෙළෙඳ පොළේ භාවිත වන අනෙකුත් මිල දර්ශකය නම් S&P ශ්රී ලංකා 20 මිල දර්ශකයයි. මෙම දර්ශකය ගණනය කිරීමේදී කොටස් වෙළෙඳ පොළේ ඇති සමාගම් සියල්ලම යොදා නොගන්නා අතර, ඒ සඳහා යොදාගනු ලබන්නේ තෝරාගත් සමාගම් 20 කි. මෙම සමාගම් 20 තෝරා ගැනීමේදී ඒ ඒ සමාගම්වල විශාලත්වය (එසේත් නැත්නම් වෙළෙඳ පොළ ප්රාග්ධනීකරණය), ද්රවශීලතාවය (ගනුදෙනු සිදුවීමේ වේගය) සහ ලාභදායීත්වය යනාදී කරුණු සැලකිල්ලට ගනු ලැබේ. මේ අනුව, කොටස් වෙළෙඳ පොළේ ඇති සමාගම්වලින් විශාලත්වය වැඩි, ද්රවශීලතාවය වැඩි සහ ලාභදායීත්වය ඇති සමාගම් 20 ක් මෙම දර්ශකය ගණනය කිරීමේදී යොදාගනු ලබයි. තවත් සරලව පැවසුවහොත් S&P ශ්රී ලංකා 20 මිල දර්ශකයට ඇතුළත් වන්නේ කොටස් වෙළෙඳ පොළේ ඇති කාර්යසාධනය අතින් ඉහළම සමාගම් 20කි.
සමස්ත මිල දර්ශකය සහ S&P ශ්රී ලංකා 20 මිල දර්ශක දෙක අතර ප්රධාන වෙනස්කම්
-
සමස්ත මිල දර්ශකයෙන් පෙන්නුම් කරනු ලබන්නේ කොටස් වෙළෙඳ පොළේ ඇති සමාගම් සියල්ලෙහිම ඇති මිල ගණන්වල හැසිරීම සාමාන්යයක් ලෙසය.
-
S&P ශ්රී ලංකා 20 දර්ශකයෙන් සමාගම් සියල්ලම නොපෙන්වන අතර, ඉන් පෙන්වනු ලබන්නේ තෝරාගත් සමාගම් 20 ක් පමණි.
-
සමස්ත මිල දර්ශකය ගණනය කිරීමේදී කොටස් වෙළෙඳ පොළේ ඇති සමාගම් සියල්ලෙහිම සාමාන්ය කොටස් යොදාගනු ලබයි. ඒ සඳහා යොදාගනු ලබන්නේ ඡන්ද බලය හිමි සාමාන්ය කොටස්ය. ඡන්ද බලය රහිත සාමාන්ය කොටස්, වර්ණීය කොටස් සහ ණයකර මේ සඳහා යොදාගනු නොලැබේ.
-
S&P ශ්රී ලංකා 20 මිල දර්ශකයට සමාගමක් ඇතුළත් කිරීමේදී සමාගමක ඇති විශාලත්වය, ද්රවශීලතාවය සහ ලාභදායීත්වය සලකා බලනු ලබයි.
-
සමස්ත මිල දර්ශකය ගණනය කිරීමේදී සමාගමේ ලාභදායීත්වය මත දර්ශකය ගණනය කිරීමක් සිදු නොවේ. S&P ශ්රී ලංකා 20 මිල දර්ශකයේ ඇතුළත්ව ඇත්තේ ලාභ ලබන සමාගම් පමණි. එහෙත් සමස්ත මිල දර්ශකයට ලාභ අලාභ ලබන සියලුම සමාගම් ඇතුළත් වේ.
මිල දර්ශක ගමන් කරන දිශාව තේරුම් ගැනීම
මෙහිදී ආයෝජකයන් තේරුම්ගත යුතුව ඇත්තේ සමහර අවස්ථාවලදී මෙම මිල දර්ශක දෙකම එක් දිශාවකට ගමන් කර අතර, තවත් සමහර අවස්ථාවලදී මෙම මිල දර්ශක දෙක දිශාවන් දෙකකට ගමන් කරන බවය. උදාහරණයක් වශයෙන් සමහර අවස්ථාවලදී සමස්ත මිල දර්ශකය පහළ ගොස් S&P ශ්රී ලංකා 20 මිල දර්ශකය ඉහළ ගොස් තිබිය හැකිය. මෙයින් අදහස් වන්නේ S&P ශ්රී ලංකා 20 මිල දර්ශකයේ ඇති සමාගම් 20 හි මිල ගණන් සැලකිය යුතු ලෙස ඉහළ ගොස් ඇති බවය. එනමුදු, එම සමාගම්වල මිල ගණන්වල ඉහළ යාමට සාපේක්ෂව සමස්ත මිල දර්ශකයේ ඇති අනෙකුත් සමාගම්වල මිල ගණන් ඉහළ ගොස් නොමැති බවය. සමස්ත මිල දර්ශකය පහළ ගොස් S&P ශ්රී ලංකා 20 මිල දර්ශකය ඉහළ ගොස් තිබුණහොත් එහිදීද ආයෝජකයන් කලබල විය යුතු නැත. මක්නිසාද යත්, කාර්ය සාධනය අතින් ඉහළ සමාගම්වල මිල ගණන් ඉහළ යමින් පවතින බැවිනි. එය කොටස් වෙළෙඳ පොළේ ඉදිරි පැවැත්මට හිතකරය. එහෙත් යම් ආකාරයකින් සමස්ත මිල දර්ශකය ඉහළ ගොස් S&P ශ්රී ලංකා 20 මිල දර්ශකය සැලකිය යුතු ලෙස පහළ වැටී තිබේ නම්, එහිදී, ආයෝජකයන් සැලකිලිමත් විය යුතුය. ඉන් පෙන්වනු ලබන්නේ කාර්යසාධනය අතින් ඉහළ සමාගම්වල මිල ගණන් පහළ වැටෙමින් තිබෙන බවය. එයට සාපේක්ෂව අනෙකුත් සමාගම්වල මිල ගණන් ඉහළ යමින් තිබෙන බවය. මෙම අනෙකුත් සමාගම්වලට කාර්යසාධනය අතින් ඉතා අඩු සමාගම්ද ඇතුළත් විය හැකිය.
මිල දර්ශකවලින් තමන් මිලදී ගත් කොටස් පිළිබඳ උපකල්පනවල නොයෙදීම
අප මෙම ලිපියෙන් ආයෝජක ඔබ වෙත පහදා දීමට උත්සාහ කරනු ලැබුවේ මිල දර්ශක හැසිරෙන ආකාරය තේරුම් ගන්නා ආකාරයයි. මිල දර්ශක ඉහළ හෝ පහළ යාමෙන් තමන් මිලදී ගෙන ඇති කොටස්වල මිල ගණන් ඉහළ හෝ පහළ ගොස් ඇතැයි උපකල්පනය කළ නොහැකිය. සමස්ත මිල දර්ශකයෙන් පෙන්වනු ලබන්නේ කොටස් වෙළෙඳ පොළෙහි ඇති සමාගම් සියල්ලෙහිම ඉහළ හෝ පහළ යෑම සමස්තයක් වශයෙනි. එහෙත් S&P ශ්රී ලංකා 20 මිල දර්ශකයෙන් පෙන්වනු ලබන්නේ තෝරාගත් සමාගම් 20 ක මිල ගණන්වල හැසිරීමය. එයින් කොටස් වෙළෙඳ පොළේ මුළු හැසිරීම පිළිබඳව පින්තූරයක් ලබාගත නොහැකිය.