අවුරුදු 18 වැඩි සියලු රට වැසියන් බදු ගෙවීම් සඳහා ඇතුළත් කර ගැනීමට අදාළව ඔවුන්ව සියුම් පරීක්ෂාවකට ලක්කිරීමට දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුවේ අවධානය යොමුවීතිබේ.
ඉදිරි වසර දෙක තුළදී රජයේ බදු එකතු කිරීම දෙගුණ කිරීමේ අපේක්ෂාවෙන් ගෙන ඒමට නියමිත නව සැලසුම අනුව මෙම සියුම් පරීක්ෂාව සිදුකෙරේ.
ඒ අනුව අවුරුදු 18ට වැඩි සියලු රට වැසියන් වෙනුවෙන් වෙන වෙනම ලිපි ගොනු පවත්වා ගනිමින් ඔවුන්ගේ බැංකු ගනුදෙනු, මිලදී ගැනීම් හා උපයෝගිතා බිල් ගෙවීම් පිළිබඳ සියලු වාර්තා ඒ යටතේ සලකා බැලීමට කටයුතු කරන බව දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුවේ නියෝජ්ය කොමසාරිස් ජනරාල් නඳුන් ගුරුගේ මහතා පැවසීය.
එම ගනුදෙනු හරහා යම්කිසි පුද්ගලයෙකු බදු ගෙවීම් සඳහා සුදුසුකම් ලබන්නේද යන්න පිළිබඳ දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුව අවධානය යොමු කිරීමට නියමිතය.
මේ සඳහා දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුව රාජ්ය ආයතන 35ක් සමග ඒකාබද්ධ වී කටයුතු කිරීමට නියමිත අතර,මෝටර් ප්රවාහන, බැංකු, පුද්ගලයන් ලියාපදිංචි කිරීමේ දෙපාර්තමේන්තුව, ණය තොරතුරු කාර්යාංශය ඇතුළු රාජ්ය ආයතන සමග මෙලෙස ඒකාබද්ධව කටයුතු කිරීමට නියමිතය.
ජාතික හැඳුනුම්පතේ අංකය, නම හා ලිපිනය සහිතව මෙම ලිපිගොනුව පවත්වාගෙන යනු ඇත.
වක්ර බදු අඩුකර ඍජු බදු වැඩිකර ගැනීමේ රජයේ අපේක්ෂාව අනුව මෙම ක්රියාමාර්ගය ගැනීමට නියමිතය. වර්තමානයේදී ඍජු බදු ආදායම 20෴ක් වන අතර, වක්ර බදු ආදායම 80෴කි. 2020දී ඍජු බදු ආදායම 40෴ක් දක්වාත්, වක්ර බදු ආදායම 60෴ක් දක්වාත් රැගෙන ඒම රජයේ අපේක්ෂාවය.
වර්තමානයේදී රජයේ බදු ආදායම රුපියල් බිලියන 625ක් වන අතර, එය රුපියල් බිලියන 1,200ක් දක්වා 2020දී වර්ධනය කර ගැනීමට රජය අපේක්ෂා කරයි.
මේ අතර ඔක්තෝබර් 24 වැනිදා දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුවෙන් පැවැත්වීමට නියමිත සාකච්ඡාවක් සඳහා ශ්රී ලංකාවේ ප්රධාන උපකාරක පංති හිමිකරුවන් හා උපකාරක පංති ගුරුවරයන් කැඳවා ඇති අතර, එහිදී ඔවුන්ට බදු ගෙවීම් පිළිබඳ දිරිමත් කිරීමට නියමිතය. යම් හෙයකින් ඔවුන් ස්වේච්ඡාවෙන්ම බදු ගෙවීමට ඉදිරිපත් නොවන්නේ නම්, ඔවුන්ගේ ආදායම් පරීක්ෂා කිරීමටද දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුව අපේක්ෂා කරයි.
එවැනි ආකාරයේ සාකච්ඡා ඉදිරියේදී වෘත්තිකයන්, ආනයනකරුවන්, නිෂ්පාදකයන්, ව්යාපාරකයන් මෙන්ම මිලදී ගැනීමේ හා විකිණීමේ ව්යාපාරයන් පවත්වාගෙන යන පුද්ගලයන් සමග පවත්වන බවද නියෝජ්ය කොමසාරිස් ජනරාල්වරයා ප්රකාශ කළේය.
ශ්රී ලංකාවේ වෛද්යවරුන් 39,000ක් පමණ ලියාපදිංචි වී තිබුණද, එයින් බදු ලිපිගොනු පවත්වාගෙන යන්නේ 6,000ක් පමණ වූ වෛද්යවරුන් පිරිසක් බවදහෙතෙම අනාවරණය කළේය.
අනෙකුත් වෘත්තියන් තුළත් මෙම තත්ත්වය දැකිය හැකි බවත්, දේශීය ආදායම් දෙපාර්තමේන්තුව වසර දෙකක් තුළ බදු ලිපිගොනු සංඛ්යාව මිලියන 2.2ක් දක්වා වර්ධනය කර ගැනීමට අපේක්ෂා කරන බවත් ගුරුගේ මහතා පැවසීය.
මේ වසරේ අපේක්ෂිත බදු ආදායම රුපියල් බිලියන 625කි. එයින් මේ දක්වා රුපියල් බිලියන 451ක් උපයාගැනීමට කටයුතු කර ඇති අතර, පසුගිය වසරේදී මෙම කාලසීමාවේදී උපයාගෙන ඇත්තේ රුපියල් බිලියන 348ක ආදායමකි.
ව්යවස්ථාපිත හා ව්යවස්ථාපිත නොවන අපේක්ෂිත බදු ආදායම රුපියල් බිලියන 190ක් වන අතර, මේ දක්වා එයින් රුපියල් බිලියන 108ක ආදායමක් උපයාගෙන ඇත. එමෙන්ම එකතු කළ අගය මත අපේක්ෂිත බදු ආදායම රුපියල් බිලියන 232ක් වන අතර, මේ දක්වා රුපියල් බිලියන 203ක ආදායමක් උපයාගෙන තිබේ. උපයන විට ගෙවන බදුවල අපේක්ෂිත බදු ආදායම බිලියන 42ක් වූ අතර, මේ දක්වා රුපියල් බිලියන 25ක් උපයාගෙන ඇත. ජාතිය ගොඩනැගීමේ අපේක්ෂිත බදු ආදායම රුපියල් බිලියන 42ක් වන අතර, මේ දක්වා රුපියල් බිලියන 35ක් උපයාගෙන ඇත.
(සන්ඩේ ටයිම්ස් ඇසුරෙනි)