සැප්තැම්බර් මාසය කියන්නේ සාහිත්‍ය මාසය. සාහිත්‍ය මාසය වෙනුවෙන් ශ්‍රී ලංකා පොත් ප්‍රකාශකයන්ගේ සංගමය විසින් සංවිධානය කරන කොළඹ ජාත්‍යන්තර පොත් ප්‍රදර්ශනය ලේඛක, පාඨක සියල්ලන්ගේම අවධානය යොමු වූවකි.

ශ්‍රී ලංකාව තුළ ළමයෙකු විය යුතු තැනැත්තෙකුගේ වයස අවුරුදු දහසයේ සිට දහඅට දක්වා ඉහළ නැංවිය යුතු බව ළමයින් සහ තරුණ තැනැත්තන් ආඥාපනත සංශෝධනය කිරීම සඳහා ඉදිරිපත් කොට ඇති යෝජනා වල සඳහන් වේ.

මිනිසාගේ ප්‍රෝටීන අවශ්‍යතාවය වෙනුවෙන් ඉතාම සුලභව බාවිතයට ගැනෙන මාළු සහ බිත්තර තෝරා ගන්නා විට ඒවා ආහාරයට සුදුසුද නැතිද යන්න හඳනාගන්නට ඔබ දැනුවත්වී සිටීද ?

ලංකාවේ ප්‍රථම වරට රජයේ ලියාපදිංචි කළ පුවත්පත වන “ලක්මිණි පහන” පුවත්පත අරඹා වසර 160ක් සම්පූර්ණවීම මෙම සැප්තැම්බර් 11 වෙනි දිනට යෙදේ.

සත්ව ආහාර නැති නම් මස් මාංශ සහ බිත්තර කරවල යනාදිය නැතිව අපේ ආහාර වේල සකසා ගත නොහැකිද? බොහෝ විට එවන් ආහාර ,අත්‍යාවශ්‍ය ආහාර නැතිනම් නොගෙනම බැරි ආහාර නොවේ. ඒවායින් ගන්නා පෝෂණය සතුන්ගෙන් නොව අනෙකුත් ආහාර වලින් ලබා ගත හැකි අතරම ඒ ආහාර හිතාමතා නොසලකා හැර අපි අතරින් බොහෝ දෙනෙකු සත්ව ආහාරවලට යොමු වී ඇත. කොළ කැඳ වීදුරුවක් බොන්නට ඔබ උදෑසන හුරු වුවහොත් ඔබට කිරි පිටි හෝ කිරි අවශ්‍ය නොවනු ඇත.

කොතරම් දත් මැද මුඛ සෞඛ්‍ය පිරිසුදුව පවත්වා ගත්තත් වේදනා ගෙනදෙන කුඩා බිබිලි මතුවීම නැතිනම් ගම් බොයිල්ස් මතුවීම ඔබත් කවදාක හෝ අත්විඳ ඇති තත්ත්වයක් වෙන්නට පුළුවන්. මේවා මතුවෙන්නේ විදුරුමහේ දුර්වලකම නිසාද එහෙමත් නැතිනම් කිසියම් විෂ බීජයක් ඇතුළුවීම නිසාද කියන ප්‍රශ්නයෙන් හෙම්බත්වන බොහෝ දෙනෙක් කරන්නේ විවිධ අත්බෙහෙත් කරන්නට ඉදිරිපත්වීමයි. නමුත් මේ බිබිලි ඇතිවන්නට තවමත් නිශ්චිත හේතුවක් වෛද්‍ය විද්‍යාවෙන් සොයාගෙන නැති බවයි ඇත්ත.

කෝවිඩ් වෛරසය ව්‍යාප්තවීම නිසා ලොව රටවල් 106ක පමණ විවිධ ක්ෂේත්‍රයන්ට ඍජුව හා වක්‍රව බලපෑම් එල්ල කරන ලදී. එහිදී ඍජුව බලපෑම් එල්ල කෙරුණු එක් ක්ෂේත්‍රයක් ලෙස අධ්‍යාපන ක්ෂේත්‍රය පෙන්වාදීමට හැකිය.

“ණය පියවීම” යන්නෙන් පෙර අවස්ථාවන්හිදී ලබා ගත් ණය සඳහා පොලී ගෙවීම් සිදු කිරීම අදහස් කරන බව අප විසින් මෙහිදී අර්ථකථනය කර ඇත. මේ අනුව බලන කල, එජාප නියෝජ්‍ය නායක රුවන් විජේවර්ධන විසින් සඳහන් කරනු ලබන කරුණ වන්නේ, යහපාලන රජය කාලය තුළ (2015-2019) රජයේ ණය පොතට ඇතුළත් කරන ලද ණයවලින් අඩු තරමින් 80% වන මුදලක් ඊට පෙර එකතු වී තිබූ ණය මුදල් වෙනුවෙන් පොලිය ගෙවීම සඳහා යොදා ගත් බව යි.

ආහාරයක් පිසූ පසු නොව ආහාරයක රෝගකාරක විෂ බීජ වැඩීමකින් තොරව පවත්වා නොගත හොත් එම ආහාරය පරිභෝජනයට සුදුස යැයි නිර්දේශ කළ නොහැකිය.

(LONG READS)බොරළුගොඩ සිංහයා යන විරුදාවලිය ලැබූ, පිලිප් ගුණවර්ධනයන් සහ වමේ රතු කුසුම ලෙස හඳුන්වන කුසුමා ගුණවර්ධනයන්, අභිනව අග්‍රමාත්‍ය දිනේෂ් ගුණවර්ධනගේ මා-පිය දෙපළය. 1949 මාර්තු 02 වනදා උපන්, දිනේෂ් ගුණවර්ධනයන්, පිලිප් ගුණවර්ධන මහතාගේ අභාවයෙන් පසු, 1973 සිට මහජන එක්සත් පෙරමුණේ නායකයාය ලෙස කටයුතු කරමින් සිටී. ලොව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලන පක්ෂයකට වැඩි ම කාලයක් නායකත්වය දෙන, ජීවතුන් අතර සිටින නායකයාද ඔහුය.

FACT CHECK - පසුගිය මැතිවරණය වෙනුවෙන් රුපියල් බිලියන 10ක් වියදම් වූ බවත්, මේ අවස්ථාවේදී මැතිවරණයක් පැවැත්වීම සඳහා රුපියල් බිලියන 20ක් වැය වන බවත් අග්‍රාමාත්‍යවරයා විසින් ප්‍රකාශ කරන ලදි. කෙසේ වෙතත්, මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද 2022 කාර්ය සාධන වාර්තාව පෙන්වා දෙන අයුරින් 2020 අගෝස්තු 5 වන දින පැවති මහ මැතිවරණය සඳහා වියදම් වූ මුළු මුදල රුපියල් බිලියන 5.7 ක් වන අතර එය අග්‍රාමාත්‍යවරයා විසින් සඳහන් කරන ලද මුදලින් අඩක් පමණ වේ.

ඖෂධ කීවිට ඒවා පරිභෝජනය සඳහා නියම කරන විධි කීප ආකාරයක්ම පැවතිය හැකිය. නාසයට හෝ කනට දමන්නට යැයි උපදෙස් ලැබෙන ඖෂධ බොහෝ විට නිසියාකාරව භාවිත කරනවාද යන්න ඔබ පසුවිපරමක් නොකරන අතරම එයින් ඖෂධයේ ප්‍රතිඵල ලැබීමද වෙනස් විය හැකිය. අද අප ඔබට මේ ගෙන එන්නේ නාසයට හා කනට දමන ඖෂධ භාවිතා කරන ආකාරය පිළිබඳවයි.

මේ වනවිට රටේ දරුණු ඉන්ධන අර්බුදයක් පැවතීම හේතුවෙන්, බොහෝ ප්‍රවාහන පහසුකම් අඩපණ වී තිබේ. තමන්ගේ වාහනයට තෙල් නැතිව පොදු ප්‍රවාහනයේ ගමන් කිරීමට සිතුවත්, පොදු ප්‍රවාහනයද සීමා සහිත වීම නිසා ජනතාව මහත් අපහසුතාවයකට පත්ව තිබේ. මෙම ප්‍රවාහන අපහසුතාවන් යම් ආකාරයකට හෝ අවම කර ගැනීමට ජංගම දුරකථන මෘදුකාංගයක් නිර්මාණය කළ තරුණයෙක් අපට හමු විය. ඔහු නමින් රවිඳු දිල්ෂාන්ය. රවිඳු විසින් නිර්මාණය කළ ‘%යමං මචං’ ජංගම දුරකථන මෘදුකාංගය පිළිබඳව සාකච්ඡා කිරීමට අපි ඔහුව ‘අද

LONG READS - ’’මැතිවරණ සහ ඡන්ද විමසීම් ව්‍යුහයේ හා නීති රීති ප්‍රතිසංස්කරණ හඳුනා ගැනීමටත්, ඒ සම්බන්ධයෙන් අවශ්‍ය සංශෝධනයන් ඉදිරිපත් කිරීමටත් වන පාර්ලිමේන්තු විශේෂ කාරක සභාවේ’’ අවසන් වාර්තාව, එහි සභාපති සභානායක, අමාත්‍ය දිනේෂ් ගුණවර්ධන මහතා, 2022.06.22 පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කළේය.

පාසල් අධ්‍යාපනයෙන් පසු බොහෝ දෙනා තමන්ගේ ආර්ථිකය ශක්තිමත් කර ගැනීම සඳහා විදෙස් රැකියාවන් සොයයි. වර්තමානයේ රටේ ඇතිව තිබෙන තත්ත්වය නිසාවෙන්ද රැකියා සඳහා විදෙස්ගත වීමට බලාපොරොත්තුවන්නන් බොහෝය. ඒ අතර ජපානය වැනි රටක රැකියාවලට යාමටද බොහෝදෙනෙකු උනන්දු වෙයි.

ස්වභාවික ආහාර සම්බන්ධයෙන් දැඩි උනන්දුවක් ඇති වී තිබෙන මෙකළ විශේෂයෙන්ම උදෑසන ආහාරවේල සඳහා ධාන්‍ය වර්ග ආහාරයට එක්කර ගන්නට මෙකළ බොහෝ දෙනා උනන්දුවක් දක්වයි. සමහරැ ආපන ශාලාවෙන් ආහාර ලබාගන්නා නමුත් ධාන්‍ය වර්ග තමුබා සකස් කොට ඇති බව දුටු විට ඒවා ආහාරයට ගන්නට උනන්දුවක් දක්වති.

අද (08දා) ලෝක සාගර දිනයයි. සාගරයෙන් ලබාගත හැකි ප්‍රයෝජනයන් බොහෝමයක් වුවත්, අප ඉන් ලබාගන්නේ අතළොස්සක් පමණි. වර්තමානයේ රට පවතින ආර්ථික අර්බුදයත් සමග නිර්මාණය වෙමින් පවතින ආහාර අර්බුදයටද සාගරය තුළින් අපට විසඳුම් සොයාගත හැකිය. ඒ සඳහා වෙනස් ආකාරයට සිතමින් සාම්ප්‍රදායික චින්තනය සහ ආකල්පවලින් මිදී කල්පනා කළයුතු වේ.

අද ලෝක ආහාර ආරක්ෂණ දිනයයි. ආහාර පරිහරණය, ගබඩා කිරීම හා සැකසීමේදී ආහාර මගින් බෝවන රෝග වැළැක්වීම මෙන්ම අවශ්‍ය පෝෂක ඇති බවට සහතික කර ගැනීම යන ඒවා ආහාර ආරක්ෂණයට අයත්ය. වසරකදී ලෝක ජනගහනයෙන් 1/10ක් ආහාර ආශ්‍රිත හේතු නිසා රෝගී වන බව ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය සඳහන් කරයි.

අපනයන කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව විසින් පසුගියදා (02දා) කෘෂි නිෂ්පාදන සහ භෝග අපනයන ක්‍රියාවලිය පිළිබඳව පැවැත්වූ දේශනයක් ඇසුරෙන් මෙම ලිපිය සකස් වී ඇත්තේ අපනයන ක්ෂේත්‍රයට සම්බන්ධ වීමට අදහසක් ඇති ඔබගේ දැනුම්වත් වීම සඳහාය.

‘හැකි සෑම ඉඩකම වගා කරන්න යන්න‘ මේ දිනවල නිරන්තරයෙන් ඇහෙන, අසන්නට ලැබෙන, කියවන්නට ලැබෙන දෙයක් බවට පත්ව තිබෙනවා. ඇතැමෙක්ට තිබෙන ගැටලුවක් වන්නේ වගා කරන්නට බීජ හා රෝපණ ද්‍රව්‍ය මිලදී ගන්නට හැකි මධ්‍යස්ථාන ගැන දැනුවත් නොවීමයි.

‘හැකි සෑම ඉඩකම වගා කරන්න යන්න‘ මේ දිනවල නිරන්තරයෙන් ඇහෙන, අසන්නට ලැබෙන, කියවන්නට ලැබෙන දෙයක් බවට පත්ව තිබෙනවා. ඇතැමෙක්ට තිබෙන ගැටලුවක් වන්නේ වගා කරන්නට බීජ හා රෝපණ ද්‍රව්‍ය මිලදී ගන්නට හැකි මධ්‍යස්ථාන ගැන දැනුවත් නොවීමයි. මේ ඔබට කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුවෙන් බීජ හා රෝපණ ද්‍රව්‍ය මිලදී ගත හැකි මධ්‍යස්ථාන පිළිබඳ දැනුම්වත් කිරීමක්.

රට තුළ පවතින ආර්ථික අර්බුදය හමුවේ ඊළඟට අපට මුහුණ දීමට සිදුවන ආහාර හිඟ වීම පිළිබඳ විටින් විට අපි ඔබව දැනුම්වත් කරන්නෙමු.

වර්තමානයේ දරුවන්ගේ පාසල් අධ්‍යාපනයට එල්ලවී ඇති බලපෑම සුළුපටු නොවේ. එයින් ළමයින් මෙන්ම දෙමාපියන්ද වැටී ඇත්තේ අර්බුදකාරී වාතාවරණයකටයි. කෙසේ හෝ මේවන විට රටේ ඇතිවී තිබෙන ගැටලු හමුවේ අනෙක් සෑම දෙයක්ම වෙනස් වන්නේ යම්සේද අධ්‍යාපන ක්‍රමයේද වෙනසක් ඇතිවිය යුතුබවට අදහස් පළවෙමින් පවතියි.

විවිධ විවෘත කිරීමේ රාජ්‍ය උත්සව කටයුතු වෙනුවෙන් විශාල වශයෙන් මහජන මුදල් නාස්ති කිරීම මෙරට තිබෙන දේශපාලන සංස්කෘතියේ ප්‍රධාන ලක්ෂණයක් වී තිබේ. එය පක්ෂ විපක්ෂ භේදයකින් තොරව සිදුකළ, සිදුකරන දෙයක් නිසාම ඒ සඳහා මෙරට පක්ෂ දේශපාලනය තුළ එතරම් විරෝධතාවයක් නොදක්වයි.

රට තුළ විද්‍යාත්මක සහ සැලසුම් සහගත වගා සංග්‍රාමයක් ආරම්භ කළයුතු බව පසුගිය දිනෙක අග්‍රාමාත්‍ය රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ප්‍රකාශ කළේය. ඒ ආහාර සුරක්ෂිතතාව ඇති කිරීම වෙනුවෙන් අග්‍රාමාත්‍ය කාර්යාලයේ පැවති සාකච්ඡාවකදීය. මෙම සාකච්ඡාවේදී අනාවරණය වූ කාරණාවක් වන්නේ මෙට්‍රික් ටොන් ලක්ෂ දෙකක් වන මෙරට මාසික සහල් අවශ්‍යතාව සලකා බලන විට දැනට පවතින සහල් ප්‍රමාණවත් වන්නේ සැප්තැම්බර් මාසය දක්වා පමණක් බවයි.

කොළඹ ගෝල් ෆේස් පිටියේ අරගලයක නිරත පිරිස් වෙත මතුරන ලද ජලය ලබාදුන් බවට වන චෝදනාද ඇය ප්‍රතික්ෂ්ප කරයි. ’’මම ඒ දේවල් කරන වර්ගයක් කෙනෙක් නෙවෙයි’’ ඇය අවධාරනය කරයි

කඩිනම් ප්‍රතිකර්මීය ක්‍රියාමාර්ග නොගතහොත්, වත්මන් ආර්ථික අර්බුදය සහ ආර්ථිකය බෙලහීන කරන්නා වූ තවත් සාධක කිහිපයක් හේතුවෙන්, ඉදිරි මාස තුන ඇතුළත රැකියා 10,000ක් පමණ අහිමි වනු ඇතැයි, ඉදිකිරීම් ක්ෂේත්‍රයේ නිරතව සිටින සියලුදෙනා නියෝජනය කරන්නා වූ ප්‍රමුඛතම ආයතනය වන ශ්‍රී ලංකා ඉදිකිරීම් කර්මාන්ත මණ්ඩලය පුරෝකථනය කරයි.

(VIDEO) ඔව් ඉතින් අම්මා තාත්තගේ සොහොන ආරක්ෂා කරන්න බැරිනම් අපිව ආරක්ෂා කරයිද? තමන්ගේ දෙමාපියන් වෙනුවෙන් තියෙන සොහොන ඒ රටේ ඒ වෙලාවේ ආණ්ඩු බලය තියෙන වෙලාවක තමන් දුන් උපදෙස් අහන්නේ නැත්නම් තමන් තවදුරටත් තමන් ගැන හොයන්නේ නැතිව අනුන්ට චෝදනා කරලා වැඩක් නෑ.

වර්තමානයේ ඖෂධ හා උපකරණවල ඇති හිඟය හා ඖෂධ මිල ඉහළ යාම පිළිබඳව ජනතාව අතර විවිධ මත පළවෙමින් පවතී. විශේෂයෙන් ළමා රෝහල හා පිළිකා රෝහල ආදී රෝහල්වල ඇති ඖෂධ හිඟය පිළිබඳ වරින් වර ප්‍රකාශයන් පළ කරනු දැක ගත හැකියි. රටේ පවතින ආර්ථික අර්බුදය හමුවේ සෞඛ්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ වර්තමාන තත්ත්වය හා ඉදිරිය පිළිබඳව සෞඛ්‍ය අමාත්‍ය මහාචාර්ය චන්න ජයසුමන මහතා පසුගියදා ප්‍රවෘත්ති දෙපාර්තමේන්තුවේදී මෙලෙස අනාවරණයක් සිදුකළේය.